Όλα κυλάνε ήρεμα και απαλά, με σταθερή ροή, και είσαι σχετικά επαναπαυμένος, όταν ξάφνου -σχετικό είναι αυτό το 'ξάφνου'- ήθη και αρχές που δεν αντιλαμβάνεσαι ξεπηδάνε μπροστά σου, σαν τον απόλυτο τρόπο λειτουργίας, σαν κάτι κόντρα στο οποίο, όχι απλά δεν αξίζει να αντισταθείς, αλλά κατά την γνώμη τους, δεν νοείται καν να εντοπίζεις αμφιβολία επί του θέματος.. και τότε, τότε πραγματικά, η ηρεμία σου εκτοξεύεται από μόνη της στα σκουπίδια και δεν καταλαβαίνεις έναν πούτσο.
Έτσι κάπως μπορώ, μέσα σε μια μικρή παράγραφο, να περιγράψω την αίσθηση του πολιτισμικού σοκ που βιώνω όταν ο κορεάτης φίλος μου με αιφνιδιάζει με ακατονόητες αντιδράσεις και σχόλια που δεν θα μπορούσα καν να φανταστώ ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν, πόσο μάλλον να τις κατανοήσω ή τέλος πάντων να τις επεξεργαστώ μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα ώστε να αντιδράσω άμεσα και αποτελεσματικά, όπως θα ήθελα. Δεν παίζει κάτι τέτοιο.
Δεν αναφέρομαι στα καθημερινά μικροθεματάκια που έχει κάθε ζευγάρι και τα οποία συναντάμε συχνά και λύνουμε κωμικοποιώντας τα συνήθως. Τέτοια θεματάκια, στα οποία χωράει το χιούμορ, και τα οποία με μιά-δύο παραπάνω ερωτήσεις έχουν τακτοποιηθεί, είναι ευλογία μπροστά στα άλλα, τα μεγάλα ζητήματα στα οποία αναφέρομαι. Οι πολιτιστικές διαφορές μεταξύ ασιατών και δυτικών δεν συνοψίζονται στα chopsticks και στις διαφορετικές χαιρετούρες. Αυτά είναι λεπτομερειούλες που κάποιος σοβαρός άνθρωπος συνηθίζει μέσα σε μερικές μέρες. Η ουσία των διαφορετικών απόψεων/αντιδράσεων/συνηθειών μας όμως βρίσκεται βαθιά εκεί που φτάνεις μόνο μέσω ουσιαστικών σχέσεων, μόνο μέσω έντονων αντιπαραθέσεων και όχι ημιαδιάφορων σαχλοσυζητήσεων με ανθρώπους που ξέρεις ελάχιστα.
Μερικά σημεία που θέλω να τονίσω πριν συνεχίσω: 1) Το ότι είμαι Ελληνίδα δεν λέει πολλά. Παραμένω ντιπ για ντιπ δυτική, σε σχέση ακόμα και με τους πιο international ντόπιους φίλους μου. 2) Η 3χρονη σχέση μου με τον πρώην μου που ήταν Άγγλος, σαφώς και βοηθάει λίγο σαν εξάσκηση για μένα, αλλά επ ουδενί δεν με προετοίμασε για το μέγεθος των πιθανών παρεξηγήσεων εδώ. 3) Ο φίλος μου τονίζει ότι ακόμα και αν δεν θέλουν πολλοί να το πιστέψουν, οι γνώσεις του μέσου ασιάτη για εμάς -βάλε εδώ Έλληνες, Ευρωπαίοι, Αμερικάνοι..-είναι πολύ περισσότερες απ'οτι του μέσου δυτικού για αυτούς. Ευτυχώς ή δυστυχώς, είπε. Εγώ λέω δυστυχώς, και είναι αλήθεια εύκολα διαπιστώσιμη. Και δεν αναφέρομαι μόνο σε γνώσεις σχετικά με την καθημερινή μας ζωή και την δυτική κοινωνία, αλλά και την ιστορία, γεωγραφία κλπ.
Στο προκείμενο τώρα. Υπάρχουν δύο τρόποι να μάθει κανείς: ναι, σωστά μαντέψατε, με το καλό ή με το άγριο. Απαλά και ακίνδυνα, χωρίς προσωπική εμπλοκή, μέσα σε μία τάξη ή στα πλαίσια μιας παρέας γνωστών.... ή εκρηκτικά και με προσωπική αγωνία μεγάλη, μέσω επίπονων και συναισθηματικά φορτισμένων αντιπαραθέσεων, όπου πιθανότατα θα απελπιστείς, θα κλάψεις ίσως, θα φωνάξεις, ΑΛΛΑ δεν θα ξεχάσεις αυτά που θα μάθεις σε όλη σου τη ζωή και σχεδόν σίγουρα θα ανασύρεις από τον άλλον, αλλά και από εσένα τον ίδιο, αλήθειες σχετικά με το γιατί αντιμετωπίζετε τον κόσμο όπως τον αντιμετωπίζετε.
Γεννιέσαι, μεγαλώνεις, δρας & αλληλεπιδράς μέσα από ένα σύστημα αποδεκτών ιδεών. Αποδεκτών? Από εσένα και τους ομοίους σου βέβαια. Αυτό το φαντάζεσαι. Αυτό που καμιά φορά δεν φαντάζεσαι καν, όσο ανοιχτόμυαλος και αν είσαι, είναι το πως και που θα μπορούσε αυτό το σύστημα να διαφέρει, δεν γνωρίζεις και δεν θα μπορούσες εύκολα να φανταστείς τις εναλλακτικές. Οπότε ενστικτωδώς κρίνεις μία κατάσταση, κρίνεις τα δεδομένα, με βάση το δικό σου σύστημα που γνωρίζεις από παιδί. Και δεν βγάζεις άκρη ΚΑΜΙΑ. Και δεν μπορείς να φανταστείς πως αλλιώς να σκεφτείς. Και νιώθεις άσχημα γι'αυτό, νιώθεις ελλειπής ή ότι κάποιος σου παίζει ένα άσχημο παιχνίδι. Οπότε, μέσα στη σύγχιση σου, κάθεσαι κάτω και ανάβεις ένα τσιγάρο (παρόλο που είναι 3 η ώρα τη νύχτα, -9 βαθμούς κελσίου). Καθεσαι κάτω και προσπαθείς να σκεφτείς αλλιώς, γιατί οι γονείς σου σε μεγάλωσαν για να γίνεις ένας απελευθερωμένος, ανοιχτόμυαλος, δημοκράτης άνθρωπος, και αν το βάλεις κάτω τώρα θα είναι απογοητευτικό όσο δεν πάει. Κάθεσαι κάτω γιατί ξέρεις ότι αν δεν προσπαθήσεις να καταλάβεις, υπάρχουν μόνο δύο εναλλακτικές: ή να αποδεχτείς κάτι που νιώθεις να σε προσβάλλει βαθιά, χωρίς να ξέρεις γιατί συμβαίνει -πράγμα που θα σε στοιχειώνει για μια ζωή- ή να αποδράσεις από την προσβολή, εγκαταλείπωντας κάθε προσπάθεια εφόσον είναι επίπονη και μοιάζει μάταια, με τον κίνδυνο όμως να έχεις παρεξηγήσει, να έχεις πάντα την απορία αν κατάλαβες λάθως και έδρασες πολύ βιαστικά και άκαρδα. Αυτές οι δύο εκδοχές δεν σου αρέσουν, καμία δεν σε καλύπτει. Οπότε κάθεσαι κάτω και περιμένεις. Ελπίζεις ότι θα αλλάξει γρήγορα. Ότι θα σκεφτείς κάτι νέο που θα λύσει την παρεξήγηση ή ότι κάποιος, κάπως, θα βρεθεί να σε βοηθήσει να δεις προς την σωστή κατεύθυνση, εκεί που κρύβονται οι αιτίες και η αλήθεια πίσω από τις πράξεις.
Και γίνεται. Τον βλέπεις να τρέχει να σε βρει, αγχωμένος, γιατί και αυτός έχει καταλάβει ότι απόψε κάπως τα κάνατε σκατά και πρέπει να το λύσετε. Και θα το λύσετε. Γιατί μπορεί το πρόβλημα να είναι όσο βαθύ όσο διαφορετικά είναι τα πολιτιστικά σας υπόβαθρα, γιατί μπορεί το πρόβλημα να βρίσκεται στη σύγκρουση όχι τη δικιά σας απλά, αλλά ολόκληρων των πολιτισμών που σας γαλούχισαν, ΑΛΛΑ η επίλυση του βρίσκεται στα ΔΙΚΑ σας χέρια. Και αυτά τα χέρια αγαπιούνται για κάποιο περίεργο λόγο και παρά τη δυσκολία, είναι διατεθειμένα να γίνουν δάσκαλοι τα μεν για τα δε και να διδάξουν όσα ποτέ δεν δίδαξε η μία κοινωνία στην άλλη. Ποτέ δεν χρειάστηκε ως τώρα στις ζωές σας να τα ξέρετε όλα αυτά. Μεταξύ σας όμως, τώρα, υπάρχει λόγος. Γι' αυτό είστε ζευγάρι.
Όντως λύθηκε, και όντως η παρεξήγηση ήταν ακατανόητη και προσβλητική και για τους 2 αρχικά, και όντως ήταν αδύνατο να μαντέψει ο καθένας τι πραγματικά ήταν το κίνητρο του άλλου, και όντως ήταν επίπονη η διαδικασία και ζόρικος ο καυγάς.. αλλά αν είχαμε πάει σπίτια μας δεν θα μαθαίναμε ποτέ όσα μάθαμε εκείνο το βράδυ, και ακόμα και αν είχαμε παραμείνει μαζί, θα παρέμενε και το πρόβλημα. Για πλάκα λέω ότι ήταν ο πιο παραγωγικός καυγάς της ζωής μου, αλλά ισχύει κιόλας! Αλλά το πιο βασικό που επιβεβαίωσα, είναι ότι η καλή θέληση και από τις δύο πλευρές μπορεί να φέρει αποτελέσματα, ακόμα και σε κάτι που μοιάζει μάταιο. Άν δεν καταλαβαίνεις, άνοιξε το στόμα σου και μίλα! Μην υποθέτεις τίποτα. Με τέτοιες λάθος υποθέσεις μαυρίζουν οι καρδιές. Με τέτοιες λάθος υποθέσεις και χωρίς καλή διάθεση, άλλοι έγιναν ρατσιστές, ξενόφοβοι και γέμισαν μίσος.
Έτσι κάπως μπορώ, μέσα σε μια μικρή παράγραφο, να περιγράψω την αίσθηση του πολιτισμικού σοκ που βιώνω όταν ο κορεάτης φίλος μου με αιφνιδιάζει με ακατονόητες αντιδράσεις και σχόλια που δεν θα μπορούσα καν να φανταστώ ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν, πόσο μάλλον να τις κατανοήσω ή τέλος πάντων να τις επεξεργαστώ μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα ώστε να αντιδράσω άμεσα και αποτελεσματικά, όπως θα ήθελα. Δεν παίζει κάτι τέτοιο.
Δεν αναφέρομαι στα καθημερινά μικροθεματάκια που έχει κάθε ζευγάρι και τα οποία συναντάμε συχνά και λύνουμε κωμικοποιώντας τα συνήθως. Τέτοια θεματάκια, στα οποία χωράει το χιούμορ, και τα οποία με μιά-δύο παραπάνω ερωτήσεις έχουν τακτοποιηθεί, είναι ευλογία μπροστά στα άλλα, τα μεγάλα ζητήματα στα οποία αναφέρομαι. Οι πολιτιστικές διαφορές μεταξύ ασιατών και δυτικών δεν συνοψίζονται στα chopsticks και στις διαφορετικές χαιρετούρες. Αυτά είναι λεπτομερειούλες που κάποιος σοβαρός άνθρωπος συνηθίζει μέσα σε μερικές μέρες. Η ουσία των διαφορετικών απόψεων/αντιδράσεων/συνηθειών μας όμως βρίσκεται βαθιά εκεί που φτάνεις μόνο μέσω ουσιαστικών σχέσεων, μόνο μέσω έντονων αντιπαραθέσεων και όχι ημιαδιάφορων σαχλοσυζητήσεων με ανθρώπους που ξέρεις ελάχιστα.
Μερικά σημεία που θέλω να τονίσω πριν συνεχίσω: 1) Το ότι είμαι Ελληνίδα δεν λέει πολλά. Παραμένω ντιπ για ντιπ δυτική, σε σχέση ακόμα και με τους πιο international ντόπιους φίλους μου. 2) Η 3χρονη σχέση μου με τον πρώην μου που ήταν Άγγλος, σαφώς και βοηθάει λίγο σαν εξάσκηση για μένα, αλλά επ ουδενί δεν με προετοίμασε για το μέγεθος των πιθανών παρεξηγήσεων εδώ. 3) Ο φίλος μου τονίζει ότι ακόμα και αν δεν θέλουν πολλοί να το πιστέψουν, οι γνώσεις του μέσου ασιάτη για εμάς -βάλε εδώ Έλληνες, Ευρωπαίοι, Αμερικάνοι..-είναι πολύ περισσότερες απ'οτι του μέσου δυτικού για αυτούς. Ευτυχώς ή δυστυχώς, είπε. Εγώ λέω δυστυχώς, και είναι αλήθεια εύκολα διαπιστώσιμη. Και δεν αναφέρομαι μόνο σε γνώσεις σχετικά με την καθημερινή μας ζωή και την δυτική κοινωνία, αλλά και την ιστορία, γεωγραφία κλπ.
Στο προκείμενο τώρα. Υπάρχουν δύο τρόποι να μάθει κανείς: ναι, σωστά μαντέψατε, με το καλό ή με το άγριο. Απαλά και ακίνδυνα, χωρίς προσωπική εμπλοκή, μέσα σε μία τάξη ή στα πλαίσια μιας παρέας γνωστών.... ή εκρηκτικά και με προσωπική αγωνία μεγάλη, μέσω επίπονων και συναισθηματικά φορτισμένων αντιπαραθέσεων, όπου πιθανότατα θα απελπιστείς, θα κλάψεις ίσως, θα φωνάξεις, ΑΛΛΑ δεν θα ξεχάσεις αυτά που θα μάθεις σε όλη σου τη ζωή και σχεδόν σίγουρα θα ανασύρεις από τον άλλον, αλλά και από εσένα τον ίδιο, αλήθειες σχετικά με το γιατί αντιμετωπίζετε τον κόσμο όπως τον αντιμετωπίζετε.
Γεννιέσαι, μεγαλώνεις, δρας & αλληλεπιδράς μέσα από ένα σύστημα αποδεκτών ιδεών. Αποδεκτών? Από εσένα και τους ομοίους σου βέβαια. Αυτό το φαντάζεσαι. Αυτό που καμιά φορά δεν φαντάζεσαι καν, όσο ανοιχτόμυαλος και αν είσαι, είναι το πως και που θα μπορούσε αυτό το σύστημα να διαφέρει, δεν γνωρίζεις και δεν θα μπορούσες εύκολα να φανταστείς τις εναλλακτικές. Οπότε ενστικτωδώς κρίνεις μία κατάσταση, κρίνεις τα δεδομένα, με βάση το δικό σου σύστημα που γνωρίζεις από παιδί. Και δεν βγάζεις άκρη ΚΑΜΙΑ. Και δεν μπορείς να φανταστείς πως αλλιώς να σκεφτείς. Και νιώθεις άσχημα γι'αυτό, νιώθεις ελλειπής ή ότι κάποιος σου παίζει ένα άσχημο παιχνίδι. Οπότε, μέσα στη σύγχιση σου, κάθεσαι κάτω και ανάβεις ένα τσιγάρο (παρόλο που είναι 3 η ώρα τη νύχτα, -9 βαθμούς κελσίου). Καθεσαι κάτω και προσπαθείς να σκεφτείς αλλιώς, γιατί οι γονείς σου σε μεγάλωσαν για να γίνεις ένας απελευθερωμένος, ανοιχτόμυαλος, δημοκράτης άνθρωπος, και αν το βάλεις κάτω τώρα θα είναι απογοητευτικό όσο δεν πάει. Κάθεσαι κάτω γιατί ξέρεις ότι αν δεν προσπαθήσεις να καταλάβεις, υπάρχουν μόνο δύο εναλλακτικές: ή να αποδεχτείς κάτι που νιώθεις να σε προσβάλλει βαθιά, χωρίς να ξέρεις γιατί συμβαίνει -πράγμα που θα σε στοιχειώνει για μια ζωή- ή να αποδράσεις από την προσβολή, εγκαταλείπωντας κάθε προσπάθεια εφόσον είναι επίπονη και μοιάζει μάταια, με τον κίνδυνο όμως να έχεις παρεξηγήσει, να έχεις πάντα την απορία αν κατάλαβες λάθως και έδρασες πολύ βιαστικά και άκαρδα. Αυτές οι δύο εκδοχές δεν σου αρέσουν, καμία δεν σε καλύπτει. Οπότε κάθεσαι κάτω και περιμένεις. Ελπίζεις ότι θα αλλάξει γρήγορα. Ότι θα σκεφτείς κάτι νέο που θα λύσει την παρεξήγηση ή ότι κάποιος, κάπως, θα βρεθεί να σε βοηθήσει να δεις προς την σωστή κατεύθυνση, εκεί που κρύβονται οι αιτίες και η αλήθεια πίσω από τις πράξεις.
Και γίνεται. Τον βλέπεις να τρέχει να σε βρει, αγχωμένος, γιατί και αυτός έχει καταλάβει ότι απόψε κάπως τα κάνατε σκατά και πρέπει να το λύσετε. Και θα το λύσετε. Γιατί μπορεί το πρόβλημα να είναι όσο βαθύ όσο διαφορετικά είναι τα πολιτιστικά σας υπόβαθρα, γιατί μπορεί το πρόβλημα να βρίσκεται στη σύγκρουση όχι τη δικιά σας απλά, αλλά ολόκληρων των πολιτισμών που σας γαλούχισαν, ΑΛΛΑ η επίλυση του βρίσκεται στα ΔΙΚΑ σας χέρια. Και αυτά τα χέρια αγαπιούνται για κάποιο περίεργο λόγο και παρά τη δυσκολία, είναι διατεθειμένα να γίνουν δάσκαλοι τα μεν για τα δε και να διδάξουν όσα ποτέ δεν δίδαξε η μία κοινωνία στην άλλη. Ποτέ δεν χρειάστηκε ως τώρα στις ζωές σας να τα ξέρετε όλα αυτά. Μεταξύ σας όμως, τώρα, υπάρχει λόγος. Γι' αυτό είστε ζευγάρι.
Όντως λύθηκε, και όντως η παρεξήγηση ήταν ακατανόητη και προσβλητική και για τους 2 αρχικά, και όντως ήταν αδύνατο να μαντέψει ο καθένας τι πραγματικά ήταν το κίνητρο του άλλου, και όντως ήταν επίπονη η διαδικασία και ζόρικος ο καυγάς.. αλλά αν είχαμε πάει σπίτια μας δεν θα μαθαίναμε ποτέ όσα μάθαμε εκείνο το βράδυ, και ακόμα και αν είχαμε παραμείνει μαζί, θα παρέμενε και το πρόβλημα. Για πλάκα λέω ότι ήταν ο πιο παραγωγικός καυγάς της ζωής μου, αλλά ισχύει κιόλας! Αλλά το πιο βασικό που επιβεβαίωσα, είναι ότι η καλή θέληση και από τις δύο πλευρές μπορεί να φέρει αποτελέσματα, ακόμα και σε κάτι που μοιάζει μάταιο. Άν δεν καταλαβαίνεις, άνοιξε το στόμα σου και μίλα! Μην υποθέτεις τίποτα. Με τέτοιες λάθος υποθέσεις μαυρίζουν οι καρδιές. Με τέτοιες λάθος υποθέσεις και χωρίς καλή διάθεση, άλλοι έγιναν ρατσιστές, ξενόφοβοι και γέμισαν μίσος.
m'aresei to happy end stin oli istoria! :) To oti mporeite na lysete tetoiou eidous 8emata pantws ofeiletai k sto oti moiazete san an8rwpoi pera apo ola ta politistika pou sas xwrizoun. An o enas ap'tous 2 itan mia syntiritikoura tou 8anata kai den i8ele na katalavei tipota pera apo auta pou exei sto kefali tou, den 8a evgaine pote akri.
ΑπάντησηΔιαγραφή8elw na pisteyw oti akoma k mia synthrhtikoura me kalh 8elhsh, mporei na akousei k na katalavei kapoia pragmata, pou den 8a mporouse apo monh ths na fantastei. Exw tetoia paradeigmata sth zwh mou :) Mia synthrhtikoura tou 8anata xwris kalh 8elhshs einai ayto pou fovamai k sto opoio anaferomai sthn teleytaia protash! Alla 8a symfwnhsw sto oti moiazoume kapws.. opws exeis pei k esy, an den tairiazame.. etc
ΑπάντησηΔιαγραφήmpravo eva, oxi, MPRAVO!! mou arese para poly!! wres wres skeftomai oti o kosmos einai poly mikros kai exw dei to megalytero kommati tou kai pleon de tha me sygkinhsoun kai polla alla me kati tetoia einai pou vlepw oti pragmatika, einai TERASTIOS kosmos kai den exoume dei tpt akoma... wish i was in your shoes to learn something and grow up a bit more.
ΑπάντησηΔιαγραφήkatagas
Lysh yparxei kata th gnwmh mou, otan niw8eis oti den ma8aineis pia: anoi3e kainourious dromous, eite kyriolektika, eite metaforika! Alla3e xwra, polh, douleia, apasxolhsh, kane neous filous, ta3idepse se makrinous topous, diavase perierga vivlia, kapnise perierga pragmata.. de 3erw ti 8a kaneis, alla an estw gia ligo niwseis pws oti htan na ma8eis to ema8es, viasou kai vres th lysh! Gia mena den yparxei allos tropos na eimai eytyxismenh apo to na niw8w synexws oti ma8ainw :)
ΑπάντησηΔιαγραφήNa'sai kala Giannh, me tima to sxolio sou 3ereis